همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی: تهران که این روزها در محاصره بوستان های عمومی قرار گرفته، در دوره پهلوی اول پارک نداشت و پایتخت نشین ها برای تفریح و تفرج به باغ های اطراف تهران پناه می بردند. پارک سنگلج در چنین برهه ای و با تخریب بخشی از این محله ساخته شد و اکنون عنوان قدیمی ترین پارک پایتخت را یدک می کشد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
در دوره پهلوی اول که بزهکاران گوشه ای از محله قدیمی سنگلج را قرق کردند، حکومت دستور احداث پارک در همان بخش را صادر کرد و این گونه بود که نخستین پارک تهران در پرجمعیت ترین محله پایتخت متولد شد. نصرالله حدادی درباره ماجرای ساخت پارک شهر در سنگلج می گوید: «محدوده فعلی پارک شهر تا سال ۱۳۱۰ بخشی از محله سنگلج بود که به ۳ دلیل عمده تخریب شد. آنطور که جعفر شهری روایت کرده، رضا شاه در این مکان عقبه روشنی نداشته و شب ها آنجا «شوشکه‌کشی» می کرده و به همین دلیل وقتی به قدرت می رسد دستور تخریب آنجا را صادر می کند. شوشکه سلاح سردی شبیه شمشیر بود که لات ها برای شاخ و شانه کشیدن و حریف طلبیدن به دست می گرفتند و عربده می کشیدند. دومین دلیل تخریب بخشی از سنگلج این بود که آب آلوده ای داشت و دلیل سومی که شعبان جعفری به آن اشاره کرده جرم خیز بودن آن بخش از محله سنگلج بود که هر ۳ دلیل به واقعیت نزدیک است چون در گزارشی که کنت دومونت فرت، رئیس پلیس و وزیر نظمیه پهلوی اول ارائه می دهد از سنگلج به عنوان محله ای پرشرور یاد می کند.»
طبق قرار و مدار قبلی قرار بوده بخش تخریب شده محله سنگلج به احداث ساختمان سازمان بورس اوراق بهادار تهران تبدیل شود اما در دوره پهلوی اول این اتفاق رخ نمی دهد و این قسمت از محله حد فاصل سالهای ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۴ متروکه می ماند. حدادی معتقد است پارک شهر از سال ۱۳۲۴ به بعد ساخته شده: «بعد از اعتراض های گسترده اهالی سنگلج که عموما افراد پولداری بودند، حکومت تصمیم می گیرد زمین متروکه را که پاتوق بزهکاران شده بود به پارک تبدیل کند. بعد از تخریب بخشی از محله، درختان زیادی باقی مانده بود که تعداد دیگری درخت به آنها اضافه می کنند و بعد هم دور تا دور آن را دیوار سنگی می کشند تا پارک شهر سر و شکل بگیرد. نخستین پارک تهران ابتدا به عنوان باغ سنگلج شناخته می شد و مردم جمعه ها برای تفرج به این محل می رفتند. در دهه ۵۰ سالی یک هفته درهای پارک شهر را می بستند و دبلنابازهای تهران برای قمار به این محل می رفتند که با پیروزی انقلاب اسلامی بساط آنها جمع شد.»
نظر شما